Hoe breng ik een ode aan Veendam?

Dinsdag 25 februari 2025 kreeg ik een telefoontje van de redactie van het NPO Radio 1-programma Dijkstra en Evenblij Ter Plekke. Of ik in de live-uitzending van zondagavond 2 maart 2025 een ode wilde brengen aan Veendam? ‘U bent toch een geboren en getogen Veendammer?’ werd er bij gezegd. Ja dat klopt. Ik vergat verder te vragen hoe ze bij mij terecht waren gekomen. Leek me ook verder niet zo relevant. De aardige mevrouw deed voorkomen alsof het een hele eer zou zijn. Zo voelde dat ook wel een beetje. Ik kan niet ontkennen dat mijn ego een heel klein beetje werd gekieteld. Ja, gestreeld zelfs. Hoewel er bij mij toch sprake van een lichte aarzeling was, ik ben geen mens voor op de voorgrond, zei ik dat het goed was.

‘Maar het moet wel in maximaal twee minuten’, voegde de redactrice er aan toe. Oké?! ‘En voel je vrij om het helemaal in te vullen zoals je dat zelf zou willen. Toon je creativiteit. Ik stuur je zo wel een paar voorbeelden.’ Nou, ik kreeg een paar heel gelikte performances doorgestuurd van doorgewinterde schrijvers en dichters die hun odes met passie en vol overtuiging brachten. Waarbij ze na hun optredens getrakteerd werden op een daverend applaus van de aanwezige toehoorders. Oei!

Ik ben iemand die nogal lang van stof is. Daarom schrijf ik boeken en lange verslagen. Voor mij was deze opdracht dus een enorme uitdaging. Toch wilde ik het niet uit de weg gaan. Binnen de familie zeggen ze ook vaak dat ik een beetje aandacht niet schuw. Publiciteitsgeil? Klinkt niet helemaal onlogisch, maar of ik mij daar optimaal en goed bij voel? Nee, niet echt. Laat mij maar lekker observeren en verslag doen. Vanaf de zijlijn de zaak beschouwen en er iets over zeggen, ligt mij veel beter. Past karakterologisch ook beter bij me. Die verslaggeversjas zit mij bijzonder prettig.

Maar wat een ander kan, kan ik toch ook? Ach, en je mag toch wel een keertje uit je comfortzone gaan? Maar is het wel goed voor m’n rikketik? Toch ging ik aan de slag met de ode. Nou, ik kan u verklappen dat dat nog niet meevalt. Max twee minuten is ongeveer 280 woorden, gelijk aan een half A4-tje. En zo creatief ben ik niet. Ik heb niet voor niets al vijf non-fictie boeken geschreven. Daar komt weinig creativiteit bij kijken. Is niet ook niet helemaal waar, maar toch. Dus een gedicht zou niet iets voor me zijn. Ik zou Veendam ook ernstig tekort doen door het voordragen van een veredeld Sinterklaasgedicht. Dus dat maar niet. Maar wat dan wel? Wat vermeld je wel en wat niet? En wie noem je wel en wie vooral niet?

Een pittige klus al met al. Het hield me dagen bezig. Een ode aan Veendam. Het lijkt zo simpel, maar dat is het beslist niet. Je moet er iets van jezelf in leggen, het op de een of andere manier persoonlijk maken, en het moet voor de luisteraars ook te begrijpen zijn. Het is voor de landelijke radio hè! Ach, en we moeten het gezien alle zaken die op het wereldtoneel spelen ook niet groter maken dan het is. Het is maar twee minuten en wie luistert er tegenwoordig nog naar live-radio in het podcast-tijdperk. Ook nog op zondagavond van zeven tot negen, met concurrentie van Studio Sport en Boer zoekt Vrouw op televisie.

Uiteindelijk vroeg ik Chat GPT ook nog even om hulp. Deze AI-vriend had wel een paar suggesties waar ik iets aan had. Op vrijdag was mijn schrijfgeknutsel zover dat ik een eerste versie stuurde naar de redactie. Met de toevoeging om mij eventueel verbetertips te geven. Ik kreeg een paar waardevolle suggesties waar ik mijn voordeel mee deed. Iedere keer kreeg ik via de app te lezen dat ik de ode vooral hardop moest voorlezen en timen. Het mocht echt niet langer dat twee minuten zijn. Tientallen keren oefende ik. Steeds zat ik rond die 120 seconden. Op zaterdagmorgen deed ik, zoals echte artiesten dat ook doen, een real live try-out in de bestuurskamer van voetbalvereniging Veendam 1894. Even kijken hoe ander publiek op mijn stukje zou reageren en of het binnen de gestelde tijd zou kunnen. Ik hield nog 8 seconden over! In die zin was ik gerustgesteld (bedankt Harrie en Siep).

Naarmate de zondagavond dichterbij kwam, werd ik nerveuzer. Hoewel ik zorgde voor voldoende afleiding, zat die ode voortdurend in mijn hoofd. En de vraag of dit wel iets voor mij is, drong zich steeds nadrukkelijker op terwijl de klok naar zeven uur kroop. Is het goed voor mijn algemeen welbevinden en doe ik mijn hartritme er een plezier mee? De twijfel sloeg toe op het moment suprême. Ik was pas aan de beurt kort na acht uur.

Mooi om een keer te ervaren hoe een live-radio-uitzending wordt gemaakt. Er komt heel wat bij kijken. Een uitgebreide crew zorgt ervoor dat alles tot in de puntjes is geregeld en op de seconde nauwkeurig wordt getimed. Erik Dijkstra is duidelijk een ervaren presentator. Zijn collega Frank Evenblij was ziek maar Els Knaapen verving hem kundig. De uiteenlopende gasten en onderwerpen zorgden voor een afwisselende en interessante avond in de sfeervolle foyer van vanBeresteyn. Als ik u was, zou ik het zeker terugluisteren. Ik ga het zeker niet doen omdat er ook nog iemand was die een ode bracht. Dat was ik en ik hoef mezelf niet terug te horen.

Toen ik even na acht uur achter de microfoon klaar stond om mijn ode te brengen, vroeg iemand op de eerste rij aan me of ik iedere uitwedstrijd met Veendam 1894 meeging om verslag te doen. ‘Ik lees je verslagen altijd met veel plezier.’ Ik antwoordde dat dat inderdaad meestal het geval is. Daarna kondigde Erik Dijkstra mij aan en bracht ik mijn ode aan Veendam. Ik was gespannen en las mijn stukje voor. Het tempo was hoog en mijn volume zwol aan. Ik schreeuwde mijn ode de theaterruimte en de huiskamers in. De technici schrokken zich denk ik het leplazarus en zochten de juiste schuifknopjes voor maximale demping. De twee minuten vlogen voorbij. Een mager, bescheiden en beleefd applausje kon er bij het publiek ondanks alles toch nog vanaf. Gooi jezelf niet weg, want dat doet een ander wel. Maar mijn conclusie is klip en klaar: ik ben niet geschikt voor radio en tv. Laat mij maar lekker langs de voetbalvelden struinen en schriftelijk verslag doen bij wedstrijden van mijn cluppie Veendam 1894. ’s Avonds bij thuiskomst klopte mijn hart onregelmatig en nam ik voor de zekerheid maar even een extra bètablokkertje. Die nacht sliep ik onrustig en wilde ik verslag doen…

Bent u hierdoor nieuwsgierig geworden naar de ode aan Veendam die ik bracht?

Ode aan Veendam

In mijn Veendam gaan geschiedenis en vooruitgang hand in hand. Parel der Veenkoloniën, je hebt altijd je eigen koers gevaren. Met de vastberadenheid van de zeevaart, waarmee je hier ooit de wateren doorkruiste. Rond 1850 woonden in Veendam en omgeving meer zeekapiteins dan in Rotterdam. En wat waren ze zonder hun Voortvarende Vrouwen? Toen de houten scheepvaart op z’n retour was, zochten ondernemers naar alternatieven. Van de vroegere bloeiende aardappelmeel- en strokartonindustrie tot de innovatieve productie van nu. De ‘Veendammer Wind’ getuigt van de kracht en veerkracht die jouw bewoners kenmerken.

Jouw culturele rijkdom is niet te missen. Het erfgoed van Winkler Prins leeft voort in het kenniscentrum dat Veendam is, en in de verhalen die generaties met elkaar delen. De vitale provincieplaats heeft zich altijd vernieuwd. Bekende Veendammers herinneren ons eraan dat Veendam niet alleen trots is op haar verleden, maar ook op haar eigenzinnige karakter.

In onze Parkstad voel je vooral het sportieve elan. Het prachtige Leer- en Sportpark is een plek waar jong en oud samenkomt om te bewegen, te leren en te groeien. Mijn Veendam genoot lang landelijke bekendheid door profclub BV/SC. Wat waren we trots: BV Veendam in de eredivisie! Helaas viel het doek in 2013. Het geelzwarte hart klopt door. Er wordt nog altijd gescoord aan de legendarische Langeleegte. Het iconische stadion herinnert aan vele memorabele wedstrijden en onvergetelijke momenten.

Mijn Veendam blijft de aandacht trekken. "Er is meer in Groningen... Veendam!" – is geen promotieslogan, het is een statement. Ik ben trots op de mensen die hier wonen en leven. Nuchter, oprecht en standvastig. Met “de wille, vast as stoal!”.

Veendam 1894 wint met 1-3 bij SC Loppersum

De nagenoeg complete fitte selectie van trainer Armand Mac Andrew, alleen Lorenzo Langeland ontbrak, boekte na de krokusvakantie een nuttige zege in Loppersum. Na een uitstekende eerste helft waarbij het gaandeweg met speels gemak over de blauw-roden heen leek te gaan, voetbalde het in het tweede bedrijf een stuk moeizamer. Het elftal dat in de eerste 45 minuten leek te blaken van zelfvertrouwen en met twee goede goals uithaalde, maakte het zich na rust onnodig moeilijk. De geelzwarten waren de grip en controle kwijt waardoor de Lopsters op 1-2 kwamen en opportunistisch op zoek gingen naar meer. Het was uiteindelijk invaller Melvin Tehubijuluw die in de 89ste minuut de genadeklap uitdeelde met een uitstekende treffer en de overwinning veilig stelde.

Speels gemak

Afgezien van de eerste tien minuten waarbij Joris Jurna voor de thuisclub een schot naast zag gaan, lieten de mannen van trainer Mac Andrew het balletje soepel rondgaan. Bij een nadere veldinspectie was gebleken dat de Lopster grasmat er nogal hobbelig bij lag. Er waren met name aan Veendammer kant in het begin nogal wat glijpartijen. Toch bleven de gasten vaardig combineren en hadden een surplus aan balbezit. In een aangenaam lentezonnetje zagen de toeschouwers op de 1ste maart van 2025 een veel beter voetballend Veendam. Ondanks dat werd de uitploeg niet echt heel gevaarlijk. Ze werden geholpen door een nerveus opererende Lopster defensie. Een verkeerde terugspeelbal op doelman Marvin Hoeksema (met zwarte pet tegen de zon) was fataal. In minuut 26 was Veendam 1894-aanvaller Robert Nullmeyer attent en scherp en schoot onberispelijk raak. Deze opsteker gaf de Parkstedelingen meer lentekriebels. Vier minuten later gaf de sterk spelende Nick Nijboer met een geweldige afstandspoeier Hoeksema voor de tweede keer het nakijken. Op dat moment leek de thuisploeg rijp voor de sloop. De Veendammer elf bulkten op dat moment van het zelfvertrouwen en leken met speels gemak af te rekenen met het elftal van trainer/coach Heiko van den Berg. Er leek letterlijk geen vuiltje aan de lucht.

Ander verhaal

Maar na de pauze was het een ander verhaal. Middenvelder Olav Sleurink gaf met een kopbal al een waarschuwing af aan de slordig spelende Veendammers. Even later was het de geheel vrijstaande Job van Zanten die wél raak schoot. Met deze aansluitingstreffer ging de thuisclub er weer in geloven. De Veenkolonialen, die het iets te gemakkelijk leken op te nemen, waren het even helemaal kwijt. De organisatie was weg, het grossierde in foutieve passes en geregeld werd er weggegleden. Loppersum ging opportunistisch spelen en ging fysiek de strijd aan. Verdediger Max Makken kreeg nog een goede mogelijkheid maar zijn inzet ging voorlangs. Trainer Mac Andrew greep in. Melvin Tehubijuluw kwam voor Dinand de Jonge en omdat Loppersum de ballen hoog voor de pot gooide, kwam de kopsterke Jeremy van Dijk binnen de lijnen voor Harm Bos. Gaandeweg bleek dat Veendam steeds meer ruimte kreeg voor de tegenstoten maar het profiteerde daar vooralsnog niet van. Het bleef in die zin lang spannend. Een kwartier voor tijd kwamen Winston de Jonge (na een afwezigheid van vijf maanden), Owen en Ryan de Bruijn binnen de lijnen voor Robert Nullmeyer, Nick Nijboer en Mark Wijnsema. Terwijl Loppersum alles of niets ging spelen, bleef Veendam loeren op de counter. Jongeling Melvin Tehubijuluw maakte met een knappe goal na een glorierijke rush aan alle illusies van de club uit Eemsdelta definitief een einde.

Rentree

Hoe keek spits Winston de Jonge na vijf maanden afwezigheid en blessureleed terug op zijn rentree? Winston kort na het eindsignaal van de prima leidende arbiter Nanninga nog nahijgend op het hoofdveld: ‘Tja, vijf maanden. Ja, het voelt gewoon heerlijk. Voor mij is dit een geweldige dag! Ik heb er van genoten. Het was wel zwaar af en toe. Maar ik ben trots om hier weer te staan. Hoe het ging? Ja, goed. Heb geen last. Vanaf nu weer rustig gaan opbouwen. Hopen dat er nog wat doelpuntjes mogen volgen. Het belangrijkste is dat ik geen last heb. Maandag heb ik nog even een gesprekje met de chirurg. Hoop dat dat het laatste is en dan er weer vol tegenaan.’

Ruimte niet benutten

Had hoofdtrainer Armand Mac Andrew na afloop een verklaring voor de terugval in de tweede helft van zijn team? Mac: ‘Wat er gebeurd is in de tweede helft? Kijk, Loppersum ging natuurlijk opportunistisch voetballen. Dat is op zich niet erg. Had het ergens ook wel verwacht. Ze hebben de spelers ervoor. Fysiek en kopsterk. En ook een behoorlijke drive. Daar hadden we moeite mee. Dan moet je als we zelf de bal hebben, rustig blijven. Dat deden we in de eerste helft prima. Maar wij gingen na rust mee met hun spel. Daardoor raakten we de grip kwijt. We waren ook slordig in het inspelen. De passing. Als je op die momenten het zorgvuldiger uitspeelt, dan loop je er zo over heen. We deden te weinig met de geboden ruimte. Het was in balbezit te onrustig. Daarom wordt het toch nog even spannend. Het was gewoon een veel mindere tweede helft. Klopt, we zijn voetballend zoveel beter. Die ruimte die Melvin kreeg bij dat doelpunt, die kregen we meer. Dat hadden we beter moeten uitspelen. We hebben ze te lang in de wedstrijd gehouden. Toch had ik steeds het idee dat we wel zouden scoren. We hebben zoveel individuele klasse. Zij kwamen er doorheen te zitten, terwijl onze wissels er fit in kwamen. Volgende week SV Borger thuis aan De Langeleegte. Ja, het speelde vandaag verrassend gelijk tegen The Knickerbockers. Maar op dat strakke en grote veld bij ons moeten er mogelijkheden voor ons liggen.’

Veendam 1894 heeft handen vol aan Borger maar wint wel: 1-0

Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Laagvlieger SV Borger boekte vorige week een knap gelijkspel tegen topploeg The Knickerbockers. Dus van een (onbewuste) onderschatting kon absoluut geen sprake zijn. Toch had de formatie van hoofdtrainer Armand Mac Andrew de handen meer dan vol aan de stugge Drentse ploeg. Spits Dinand de Jonge was uiteindelijk voor de geelzwarten de matchwinnaar. Hij kopte in de 34ste minuut werkelijk schitterend raak uit een corner. Moeizaam bereikten de Veendammers ongeschonden de eindstreep omdat het gaandeweg de wedstrijd nogal wat kansen liet liggen. Tot het laatst toe hield het team van trainer/coach Arne Joling zicht op een resultaat. Maar toen de onpartijdige Ruben van de Beld, die rustig en bekwaam leidde, de wedstrijd na 90 minuten naar het verleden blies, kon Veendam 1894 weer drie heel belangrijke punten bijschrijven en blijft het daardoor bovenin meedoen in de spannende klasse 3 R.

Sublieme kopbal

Op een zonovergoten en warme 8 maart van het jaar 2025 waren de Veendammers in het Henk Nienhuis Stadion aan De Langeleegte veel aan de bal. Ondanks het veelvuldige balbezit slopen er toch slordigheden in het spel van de Parkstadbrigade. Daardoor kon Borger in de omschakeling gevaarlijk worden. Deze foutieve passes behoorden met veel moeite gecorrigeerd worden. Er waren enkele gekraakte schoten van de gasten. Halverwege de eerste helft was Veendam 1894-doelman Thijs Graver meer in beeld dan zijn collega aan de andere kant. En als deze Rowin Franke in actie moest komen dan deed hij dat zeer bekwaam. Hij onderscheidde zich met enkele zeer nuttige intercepties. Robin Mik waagde namens de thuisclub een poging en ook Melvin Tehubijuluw en Dinand de Jonge liepen zich op de sterke gastendoelman vast. Volgens enkele jeugdige supporters was hij de beste man van het veld. Naarmate de eerste helft vorderde werd de thuisploeg steeds dreigender. Vooral als het de diepte zocht en spits Dinand de Jonge aan het werk werd gezet. Met dreiging als handelsmerk. Tot tien minuten voor rust hield Franke zijn doel schoon. Toen moest ook Franke zijn meerdere erkennen in een sublieme kopbal van Veendams frontman na een corner van de sterk acterende aanvoerder en middenveldregisseur Ramon de Jong. Ook zijn middenlinie collega’s Irfan Jukovic en Nick Nijboer scoorden een ruime voldoende.

Voortreffelijke doelman

In de tweede helft dringt Veendam 1894 verder aan. Het krijgt kansen en mogelijkheden om de score uit te bouwen. Twee keer de paal en keeper Franke voorkomen een grotere voorsprong. Ook een tip-in van de actieve aanvaller Robert Nullmeyer gaat millimeters langs de verkeerde kant van de staander. Daarna gaat trainer/coach Mac Andrew wisselen. Ryan de Bruijn en Winston de Jonge komen voor Nullmeyer en Mark Wijnsema. Ook de gasten krijgen mogelijkheden. Via een klutssituatie is Luuk Kenter bijna succesvol, maar zijn kans gaat verloren. Namens Veendam komt de kopsterke verdediger Dion Beks in het veld voor Robin Mik om het gevaar van hoge ballen te neutraliseren. Dat lukt aardig hoewel namens de Drenten invaller Maurice Lokken ook nog een kans liet noteren. De laatste tien minuten komen Harm Bos en Owen de Bruijn nog binnen de lijnen voor Melvin en Wessel Bieze. Daarna noteren we nog een schot voorlangs van Winston en in de laatste minuut stuitte ook Harm Bos wederom op die voortreffelijke doelman van Borger.

In het zonnetje

Kort na de wedstrijd feliciteer ik invaller Owen de Bruijn met de winst van zijn team. Hij is na een erg lange periode van blessureleed weer fit en maakt met invalbeurten weer zijn wedstrijdminuten. Ik zeg dat hij het zo verdient om even in het zonnetje gezet te worden. Deze overwinning is denk ik een mooie aanleiding. Owen: ‘Ja mooi, dank je wel. Het ging een beetje moeizaam vandaag. Vooral in de eerste helft waren we slordig aan de bal. Af en toe. Het tempo lag ook een beetje te laag. De kansen die we kregen waren meer een gevolg van slordigheden aan hun kant. We scoorden een mooie goal. Ja, inderdaad uit een standaardsituatie. Daar hebben we afgelopen week wel op geoefend trouwens. Op het koppen vooral. Dat kwam in die zin mooi uit. Ja, Borger maakte het ons knap lastig. Ze speelden compact en er was moeilijk doorheen te voetballen. En ik vond ook dat hun keeper een geweldige wedstrijd speelde. Vooral op die diepe ballen op Dinand anticipeerde hij uitstekend. Vaak scoren we uit die situaties. En we hadden in de tweede helft het geluk ook niet aan onze zijde. Toch trekken we deze wedstrijd over de streep. Hoe het met mezelf ging? Ik heb de afgelopen tijd veel verschillende blessures gehad. Ik moet nu eerst weer wat minuten maken. Het voelt lekker om weer een wedstrijd te spelen. Hopelijk worden het steeds meer minuten. Hoe ik het vond gaan? Het was natuurlijk al in de slotfase. Of het lastig is om dan nog in te vallen? Ja, toch wel. Dat is altijd wel een beetje moeilijk. Omdat ze met 1-0 achterstaan geven ze alle ballen lang. Dat is moeilijk om te verdedigen. Over het algemeen ging het wel prima. We hebben de nul gehouden. Klopt, we doen met deze overwinning bovenin mee. We hebben alles nog in eigen hand.’

Nul houden

Hoe keek Veendam 1894-trainer/coach Armand Mac Andrew na afloop terug op de moeizame winstpartij. Het was tot het laatst billenknijpen. Of niet? Mac: ‘Ja, maar het was totaal niet nodig. Als ik kijk naar de kansen die we hebben gehad. Al in de eerste helft al. Of zij een goede keeper hadden. Ja, absoluut. Vooral ook in de een-op-een-situaties. Maar die kans van Dinand in de eerste helft. Hij kan hem zo met links binnentikken. Kijk, als je met 2-0 voorkomt, dan geven zij het op. Dan is het klaar. Nee, het klopt dat-ie niet valt. Maar ja, in de tweede helft een paar ballen op de paal. Wessel kan hem zo in een lege goal schieten. Dwongen we het geluk niet af? Tja, ik ben ook best een beetje teleurgesteld. Je wint en hebt drie punten en dat is hartstikke mooi. Maar het is veel te mager en onnodig moeilijk. We houden ze veel te lang in de wedstrijd. Het veld helpt in die zin ook niet mee. Het tempo wat wij kunnen en willen spelen dat is op dit droge, trage en hobbelige veld niet te doen. Maar ja, drie punten en we zijn nog steeds op koers. De concurrentie wint ook met minimaal verschil. De top-drie blijft dicht bij elkaar. En hoewel we vandaag niet veel scoren krijgen we ook geen goal tegen. We houden vaak de nul. Dat is ook een kwaliteit. Dat we ook zulke wedstrijden waarin het krap is over de streep kunnen trekken.’ Ik merk op dat er vooral in het begin veel slordigheden waren. Niet iedereen begon even scherp. Mac: ‘Ja, en ik hamerde vooraf nog zo op scherpte. Op focus en werklust. Instelling en motivatie. Dat we vanaf het begin de duels moesten winnen. Zodat Borger niet het idee moest krijgen dat hier iets te halen viel. En als mensen zouden verzaken dat zou ik ze eraf halen. Ik heb een fitte selectie.’ Alleen bleef Lorenzo Langeland uit voorzorg vanwege een doorgemaakte griep nog even aan de kant. Mac: ‘Het scheelde niet veel of ik had er iemand uitgehaald en gewisseld. Vooral als ik kijk hoe we getraind hebben. Hartstikke goed. Nee, ik hoop en denk niet dat het onderschatting was. Kijk, Borger is op zich wel een voetballende ploeg. Ik heb de uitwedstrijd nog even teruggekeken. Ze kunnen wel voetballen. Achterin zijn ze kwetsbaar en dat moet je afstraffen. En dat hebben we niet gedaan.’

Klik volgende voor deel 2 van april 2025.